|
|
|
|
| Laatste update: 10 febuari 2024. |
 |
| Verpleegkundig rekenen / medisch rekenen |
|
| |
Verpleegkundig rekenen in stappen |
| |
|
Toelichting op het verpleegkundig rekenen |
| |
"Als u het uitlegt, snap ik het helemaal, maar als ik zelf zo'n som moet maken, dan weet ik niet waar ik moet beginnen."
Die uitspraak hoorde ik vaak in de klas als ik een vraagstuk had uitgelegd door de uitkomst voor te rekenen. Ja, hoe kan het anders? Iedere docent doet het zo en de leerboeken ook. Maar ik ontdekte dat het wel anders kan. Voor het vak bedrijfseconomie heb ik een promotieonderzoek uitgevoerd door leerlingen hardop denkend vraagstukken te laten maken.
Het probleem is dat docenten en schrijvers al weten hoe de uitwerking verloopt. Zij beginnen niet met wat gevraagd wordt om van daaruit terug te redeneren naar de gegevens die nodig zijn om het antwoord te vinden. Zij slaan de analyse van een probleem over. Zij starten met de eerste regel van de uitwerking, zonder zich af te vragen hoe jij, als student, zou moeten weten waar het begin van de uitwerking is.
Eigenlijk bestaat het uitwerken van problemen uit aan aantal stappen:
1. oriëntatie op de opgave,
2. analyse van de samenhang tussen onbekende en gegevens,
3. planning van de uitwerking,
4. berekening van de uitkomst
5. controle van het hele oplossingsproces.
Docenten en schrijvers beginnen bij stap 4: de berekening van de uitkomst. Meestal eindigen zij ook met die stap.
Een extra probleem is dat de uitwerking vaak kort en bondig wordt opgeschreven. Dat is niet zo erg, als je alle vanzelfsprekende elementen van de uitwerking al beheerst. Vooral de eenheden, die betekenis geven aan de getallen, verdwijnen naar de achtergrond. Het lijkt erop dat het alleen om getallen gaat. Maar bij het medisch rekenen gaat het juist om de omslag van de ene grootheid in de andere. Je begint bijvoorbeeld met IE per kg, gaat over naar IE per dag en eindigt na een paar stappen met ml per injectie.
|
|
|
| |
Deze site is een uitwerking van een lesbrief die steeds in de laatste vorm downloadbaar is (meest recente versie: 10 febuari 2024.). De doelstelling van deze lesbrief is dus ook de doelstelling van deze site:
Een kijkje nemen in de achtergronden van het medisch rekenen. Met name op het gebruik van eenheden (zoals gram en mg, liter en ml) en de manier waarop die stap voor stap omgezet moeten worden naar andere eenheden.
Voor we verder gaan met de achtergrond is het beter om eerst eens naar het voorbeeld te kijken dat op de volgende pagina staat. Daarna kun je hier onder verder gaan met de toelichting.
Klik hier voor het voorbeeld.
|
|
|
| |
Opbouw van het verpleegkunidg rekenen / medisch rekenen
Het verpleegkundig rekenen / medisch rekenen is opgebouwd uit vier elementen:
1. De taalkundige kant:
- Er is een vraag en er zijn gegevens,
- Maar tussen die vraag en die gegevens moet je in je hoofd enkele vragen toevoegen naar de tussenresultaten,
- Ook moet je nagaan of je alle woorden en grootheden kent.
2. De natuurkundige kant:
- Het gaat om gassen, vloeistof, luchtdruk en om verhoudingen daar tussen,
- Hulpmiddel daarbij zijn de eenheden die bij een vraag of een gegeven horen,
- Die grootheden zijn te behandelen als breuken: ml/uur x uur = ml. (zoals 3/8 x 8 = 3)
3. De rekentechnische kant:
- Er zijn getallen die je met elkaar moet verrekenen.
- De eenheden zijn daarbij een hulpmiddel, omdat ze verklappen welke getallen je met andere getallen moet samennemen.
4. Met als valkuilen:
- Soms staan er overbodige gegevens in de som. Je moet dan selecteren welke gegevens je echt nodig hebt,
- Soms ontbreken er gegevens die je eigenlijk nodig hebt. Je moet je dan redden met wat er gegeven is,
- Eenheden staan vaak onvolledig of soms niet genoemd in een opgave, omdat men ervan uitgaat dat je wel weet wat er bedoeld wordt,
- De tekst zelf is onvolledig, omdat de schrijver aanneemt dat je wel weet wat er bedoeld wordt. Andere opgaven zijn dan vaak informatiebron over wat de gewoonte is,
- Overbodige gegevens kunnen de boel in de war sturen. Bij sommige onderwerpen zijn die er nooit, bij andere onderwerpen altijd. Let dus op.
- Het zelfde getal komt vaker voor in een opgave. Bijvoorbeeld er zitten 20 druppels in een ml, maar als je dan de druppelsnelheid in 20 minuten moet berekenen, dan raak je in verwarring.
Algemene aanpak
- Als er een duidelijk voorbeeld is, kun je de getallen uit het voorbeeld schrappen en de berekening stapsgewijs volgen.
- Als een som op de vorige lijkt, kun je die som navolgen. Of als je eigenlijk al uit je hoofd weet hoe de som stap voor stap wordt opgelost, kun je die stappen gewoon uitvoeren.
- Als onduidelijk is wat je moet doen, kun je uitgaan van de vraag en kijken welke tussenstappen er nodig zijn om bij de gegevens te komen.
- Ter controle kun je altijd nog even nagaan of er gegevens zijn vergeten of dat er overbodige gegevens zijn.
|
|
|
|
| |
|
|
|
Informatie over Fons Vernooij
|
Ik ben in 1975 begonnen als docent economie aan het Zaanlands Lyceum in Zaandam. In 1987 ging ik naar Courseware Midden Nederland een experimenteel bedrijf dat Computer Ondersteund Onderwijs voor het hoger onderwijs ging maken. Daar leerde ik dat de didactiek afhankelijk is van het onderwijsmedium. En de natuurkunde bood ons een systematsiche probleemaanpak voor vraagstukken.
Ook leerde ik bij CMN dat economen erg slecht omgaan met de eenheden die horen bij de grootheden waar ze mee rekenen. Natuurkundigen geven veel nauwgezetter aan waar de grootheden over gaan. Afstand is in kilometers en snelheid in kilometer per uur. Als econoom ben ik gepromoveerd op een onderzoek naar de vakdidactiek bedrijfseconomie. Resultaat is o.a. een website met Bedrijfseconomische begrippen, waar de eenheden expliciet vermeld staan.
Bij toeval kreeg ik vragen over het medisch rekenen voor verpleegkundigen. Daar zag ik dat de kern van het vak gaat over het omzetten van volumes en gewichten van de ene grootheid in de andere. In wezen gaat het over natuurkunidge grootheden die een duidelijke eenheid hebben en die eenheid verandert mee met de berekening. Deze eenheden kunnen een belangrijke steun zijn voor de verpleegkundigen en daarom heb ik deze website opgezet. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
